Tôi từng nghĩ dầu hộp số là thứ chỉ cần thay khi xe có dấu hiệu "lạ" – tiếng hú nhẹ khi chuyển số hay một chút ì ạch lúc đề-pa. Cho đến một ngày, chiếc xe quen thuộc bỗng chuyển số giật cục dù mọi thứ khác vẫn ổn. Tôi đem xe đi kiểm tra, và câu trả lời khiến tôi bất ngờ: dầu hộp số xuống cấp nghiêm trọng. Không phải động cơ, không phải hộp số hỏng – chỉ là dầu thôi, nhưng hậu quả có thể dẫn tới cả chục triệu đồng chi phí sửa chữa nếu tôi chậm thêm vài trăm km.

Dầu hộp số không chỉ để "bôi trơn"

Nói một cách dễ hiểu, dầu hộp số chính là "máu" trong hệ thống truyền động của xe. Nó không chỉ giúp các bánh răng ăn khớp êm ái, mà còn giảm ma sát – thứ giết chết hộp số nhanh nhất trong mọi điều kiện vận hành. Bạn có thể không thấy ngay, nhưng mỗi lần lên đèo, xuống dốc, hay kẹt xe hàng giờ, là một lần dầu hộp số gánh phần cực nhọc để bạn có cảm giác lái mượt.

Có lần tôi chạy xe về quê giữa trưa nắng, đường dài hơn 200km. Lúc đó tôi mới hiểu vì sao khả năng tản nhiệt của dầu lại quan trọng đến vậy. Sau quãng đường ấy, nếu là dầu cũ, nhiệt độ hộp số có thể lên mức phá hủy cấu trúc bề mặt kim loại. Còn may, tôi mới thay dầu vài tuần trước đó – và chuyến đi diễn ra êm ru.

Đừng để "ăn mòn thầm lặng" giết chết hộp số

Một điều ít người để ý là dầu hộp số tốt luôn đi kèm các phụ gia chống oxy hóa và ăn mòn. Hãy tưởng tượng các chi tiết bên trong hộp số như sống trong môi trường kim loại chà xát liên tục – không có lớp màng bảo vệ, chẳng mấy chốc chúng sẽ bị mài mòn đến mức trục trặc. Một người bạn của tôi – thợ sửa xe có tiếng ở Biên Hòa – từng nói: "Khách mang xe tới than chuyển số nặng, tưởng hỏng hộp số, ai ngờ chỉ vì dùng dầu không đúng tiêu chuẩn."

Preview - 1

Chọn đúng loại dầu không phải chuyện đơn giản như "thấy rẻ là mua". Mỗi loại hộp số – tự động, CVT hay ly hợp kép – đều cần loại dầu riêng biệt. Tôi từng thử "chơi liều" dùng loại dầu cho hộp số tự động cho chiếc xe hộp số CVT – và hậu quả là hộp số rít nhẹ sau vài nghìn cây số. Sai một ly, đi mấy triệu đồng.

Thay dầu đúng lúc – đó là cách bạn đối xử với chiếc xe của mình

Nhiều người hỏi tôi: “Bao lâu thì thay dầu hộp số là hợp lý?” Tôi không trả lời bằng con số, mà hỏi lại: “Bạn thường lái xe trong điều kiện nào?” Vì nếu bạn thường xuyên lái xe đường đèo, chở nặng, hoặc di chuyển trong nội thành đông đúc – thời gian thay dầu cần rút ngắn hơn khuyến cáo chung. Cá nhân tôi chọn thay sau mỗi 40.000 km, nhưng nếu thấy dầu đổi màu sậm hoặc có mùi khét nhẹ, tôi không chần chừ dù mới chạy 30.000 km.

Tôi luôn giữ thói quen kiểm tra dầu hộp số mỗi lần bảo dưỡng định kỳ – chỉ mất vài phút, nhưng có thể ngăn được hàng loạt vấn đề lớn hơn. Đừng đợi đến khi bạn nghe tiếng “cạch” bất thường khi vào số rồi mới để tâm.

Nếu bạn từng xem dầu hộp số là thứ phụ, tôi hy vọng sau bài viết này bạn sẽ nghĩ khác. Một chút để ý, một chút chủ động – đôi khi chính là lý do xe bạn vận hành bền bỉ như ngày đầu.