Nếu trước đây nhiều người vẫn coi việc thắt dây an toàn là “tùy chọn”, thì hiện nay, theo quy định pháp luật hiện hành, hành vi không thắt dây an toàn có thể bị xử phạt, bất kể bạn là tài xế hay hành khách. Trên thực tế, nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng có thể đã không cướp đi sinh mạng nếu người ngồi sau tuân thủ quy định này.

Ai bắt buộc phải thắt dây an toàn?

Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP – sửa đổi, bổ sung Nghị định 100 – việc thắt dây an toàn là yêu cầu bắt buộc với các đối tượng sau nếu phương tiện được trang bị dây an toàn:

  • Người điều khiển xe ô tô: Phải luôn thắt dây an toàn khi xe đang di chuyển trên đường.
  • Hành khách ngồi ghế trước: Có nghĩa vụ thắt dây an toàn như tài xế.
  • Hành khách ngồi ghế sau: Từ 1/1/2025, hành khách ngồi sau cũng buộc phải thắt dây an toàn nếu xe có trang bị.

Lưu ý: Luật không phân biệt xe cá nhân hay xe kinh doanh vận tải – miễn là có dây an toàn thì người ngồi đều phải sử dụng đúng cách.

Xử phạt hành vi không thắt dây an toàn

Mức phạt cụ thể đã được điều chỉnh trong Nghị định 168/2024, áp dụng rõ ràng hơn với từng trường hợp:

Người lái xe

  • Không thắt dây an toàn khi điều khiển xe trên đường: Phạt tiền từ 1.000.000 – 2.000.000 VNĐ.

Hành khách

  • Ngồi ghế trước hoặc ghế sau mà không thắt dây an toàn: Phạt từ 300.000 – 500.000 VNĐ (mức phạt áp dụng trực tiếp với hành khách, không phải tài xế).

Chở trẻ em không đúng quy định

  • Không sử dụng ghế an toàn cho trẻ dưới 4 tuổi hoặc không có biện pháp đảm bảo an toàn đúng quy chuẩn: Phạt từ 800.000 – 1.000.000 VNĐ đối với người lái.

Hình minh họa thắt dây an toàn trên ô tô - 1

Vì sao không thể chủ quan với dây an toàn?

Thực tế tai nạn cho thấy: người ngồi sau không thắt dây an toàn có thể biến thành “vật thể bay” gây thương tích nặng cho người ngồi trước, hoặc chính mình văng ra khỏi xe.

  • Bảo vệ bản thân và người khác: Không chỉ là vấn đề sống còn cho chính bạn, dây an toàn còn bảo vệ cả người ngồi gần bạn.
  • Giảm rủi ro tử vong: Theo nghiên cứu của WHO, thắt dây an toàn làm giảm đến 45-50% khả năng tử vong trong tai nạn nghiêm trọng.
  • Tránh rắc rối pháp lý: Vi phạm không thắt dây an toàn hiện nay được kiểm tra ngẫu nhiên bằng camera giám sát hoặc tuần tra trực tiếp.

Lưu ý khi áp dụng quy định mới

  • Xe không có dây an toàn: Chủ xe nên chủ động nâng cấp, đặc biệt là với xe cũ, nhằm đáp ứng yêu cầu pháp luật và an toàn.
  • Quãng đường ngắn không phải là lý do: Tai nạn có thể xảy ra ngay cả khi di chuyển trong nội thành – vì vậy, thắt dây an toàn mọi lúc, mọi nơi là điều cần thiết.
  • Trẻ nhỏ cần ghế riêng: Đừng quấn dây an toàn quanh trẻ em – điều đó không hiệu quả và thậm chí nguy hiểm. Sử dụng ghế trẻ em đạt chuẩn là lựa chọn đúng đắn.

Chia sẻ thực tế từ người từng gặp tai nạn

“Lúc tai nạn xảy ra, tôi là người duy nhất ngồi sau thắt dây an toàn. Dù xe lật nghiêng, tôi vẫn không bị thương gì đáng kể, trong khi bạn tôi bị va đập mạnh vào cửa xe vì chủ quan.” – Anh Minh, tài xế công nghệ tại Hà Nội.

Câu chuyện này không phải hiếm gặp, nhưng nó là lời nhắc nhở rõ ràng nhất cho mỗi người ngồi trên ô tô: hãy chủ động bảo vệ mình, trước khi ai đó phải lo hậu quả thay bạn.